Astro-notki dla ludzi gór za jesień 2018 czyli o precyzji w astronomii

Krajobraz hipotetycznej planety okrążającej Gwiazdę Barnarda. Źródło "Science Daily".

Krajobraz hipotetycznej planety okrążającej Gwiazdę Barnarda. Źródło „Science Daily”.

Pewnie myślisz, Czytelniku, czy to nie jakieś masło maślane. I trochę nim jest – astronomia, w szczególności teleskopy astronomiczne, słyną z tego że są precyzyjne. Anglicy mówią state of the art – dzieło sztuki, precyzji i techniki ludzkiej. Unaocznieniu precyzji jaką władają instrumenty astronomiczne służą różnorakie porównania, nieraz spotykane w innych szczegółowych artykułach popularyzatorskich z zakresu fizyki i astronomii więc nie będę ich tu ponownie przytaczał.

Czytaj dalej

W głąb Sgr A* i innych czarnych dziur czyli astro-notki za listopad 2018.

Czarna dziura z dyskiem akrecyjnym i jetami - wizja artystyczna. Źródło - Sky and Telescope.

Czarna dziura z dyskiem akrecyjnym i jetami – wizja artystyczna. Źródło – Sky and Telescope.

Zapewne słyszałeś, Czytelniku, o radioźródle Sgr A*. Pierwsze trzy litery oznaczają gwiazdozbiór w jakim jest położony. Literka “A” sugeruje że jest to najjaśniejsze radioźródło w tym gwiazdozbiorze (Sagittariusa czyli Strzelca). Z jego odkryciem jest związana pewna historia.

Czytaj dalej

„Co słychać?” nr 7-8 (331-332) / 2018

Strona tytułowa wakacyjnego (331-332) numeru "Co Słychać".

Strona tytułowa wakacyjnego (331-332) numeru „Co Słychać”.

Nieco opóźniony, wakacyjny numer „Co słychać?” o objętości 16 stron otwiera relacja z 65. Rajdu Przyjaźni Bieszczadzkich, którego organizatorem od lat jest Oddział PTT „MKG Carpatia” z Mielca.

Z uwagi na wakacyjny charakter numeru, znajdziemy w nim wyłączenie relacje z wakacyjnych wojaży PTT, zarówno tych oddziałowych, jak i wyjazdów członków naszego Towarzystwa.

Czytaj dalej

Relacja z prelekcji Piotra Kosiarskiego “Ameryka Północna”, 17.10.2018.

Śpiewogranie po prelekcji Piotra. Zdjęcie: Karol Ptak.

Śpiewogranie po prelekcji Piotra. Zdjęcie: Karol Ptak.

Inaugurujące nowy rok akademicki 2018/2019 spotkanie PTT na Traugutta 4 cieszyło się sporym powodzeniem – przybyło ponad 20 osób. Edyta ledwo nadążała z rozkładaniem krzeseł a maruderzy przybywali nawet pod koniec wykładu (pewno na śpiewogranie).

Czytaj dalej

„Co słychać?” nr 6 (330) / 2018

Pioerwsza strona 6 (330) / 2018 numeru "Co Słychać".

Pioerwsza strona 6 (330) / 2018 numeru „Co Słychać”.

Czerwcowy numer „Co słychać?” o objętości 8 stron otwierają relację z dwóch konkursów wiedzy o górach, które odbyły się w Tarnowie i Kozach.

W dziale „z życia ZG PTT” przeczytamy o czerwcowym Zjeździe Delegatów PTT, IX posiedzeniu Zarządu Głównego PTT X kadencji oraz śmierci najstarszego członka naszego Towarzystwa.

Czytaj dalej

Astro-notki za sierpień 2018 czyli zachęta do obserwacji Perseidów

Mapa okolic radiantu roju Perseidów. Źródło - polska Wikipedia.

Mapa okolic radiantu roju Perseidów. Źródło – polska Wikipedia.

Drodzy Państwo,

Po spektakularnym i świetnie z Krakowa widocznym całkowitym zaćmieniu Księżyca, pora na niewiele mniej popularne w naszej kulturze zjawisko – przejście Ziemi przez rój meteoroidów związanych z kometą Swift-Tuttle o radiancie umiejscowionym w gwiazdozbiorze Perseusza.

Czytaj dalej

Relacja z obserwacji całkowitego zaćmienia Księżyca – 27.07.2018.

Po dodaniu anonsu o zaćmieniu tydzień temu zamieniłem się w czekanie. W przeddzień zaćmienia wykonałem kilka „mobilizujących” telefonów i wreszcie po kolejnym dniu oczekiwania, po piątkowym popołudniu spędzonym częściowo w pracy a częściowo w domu ruszyłem do Niepołomic.

Minąłem pętlę 20-tki w Małym Płaszowie, potem kilka podkrakowskich wsi i dotarłem do Kopca Grunwaldzkiego. Tam znakomita ekipa z Młodzieżowego Obserwatorium Astronomicznego (MOA) postanowiła zorganizować imprezę plenerową z okazji astronomicznego wydarzenia jakim było najdłuższe obserwowane w tym wieku zaćmienie naszego naturalnego satelity.

Czytaj dalej

Całkowite zaćmienie Księżyca 27.07.2018. Aktualizacja z dnia 24.07.2018.

Niebo nad Londynem w momencie fazy całkowitej, nazwanej przez portal express.co.uk "bloody-Moon'em".

Niebo nad Londynem w momencie fazy całkowitej, nazwanej przez portal express.co.uk „bloody-Moon’em”.

Szanowni Państwo,

Tym razem nie w ramach astro-notek ale gwoli informacji ogólnej zamieszczam link do strony Freda Espenaka, znanego efemerydziarza wszelkich zaćmień pracującego w NASA, o zaćmieniu które już za równy tydzień, w piątek wieczorem:

https://eclipse.gsfc.nasa.gov/LEplot/LEplot2001/LE2018Jul27T.pdf

Czytaj dalej

Astro-notki na wakacje 2018 czyli o kolejnym triumfie astronomii wielozakresowej

Zdjęcie jednej z najsłynniejszych AGN (Active Galactic Nuclei) - Centeurusa A. Charakteryzuje się silną anizotropią promieniowania.

Zdjęcie jednej z najsłynniejszych AGN (Active Galactic Nuclei) – Centeurusa A. Charakteryzuje się silną anizotropią promieniowania.

Drogi Czytelniku – ostatnie postępy astronomii obserwacyjnej przyprawiają o lekki zawrót głowy: fale grawitacyjne, kilonowa, wreszcie odkrycie dokonane ponad 8 miesięcy temu (we wrześniu 2017 roku) ale ogłoszone prasie fachowej dopiero teraz.

Czytaj dalej

Astro-notki dla ludzi gór – lipiec 2018 czyli o pływach w astronomii

Fragment pierścieni Saturna w dużym zbliżeniu - widać trajektorie wyróżnione przez dynamikę systemu. Fot. NASA.

Fragment pierścieni Saturna w dużym zbliżeniu – widać trajektorie wyróżnione przez dynamikę systemu. Fot. NASA.

Każdy kto słyszał o morzach i oceanach wie też zapewne że występuje w nich zjawisko pływów – miarowego podnoszenia się i opadania lustra wody wywołanego głównie oddziaływaniem Księżyca i Słońca. Te pływy wynoszą w różnych miejscach Ziemi od kilkudziesięciu centymetrów do kilkunastu metrów. To to samo zjawisko dzięki któremu będąc nad morzem dłużej niż godzinę możemy zauważyć, że fale sięgają raz bliżej plaży i leżących na niej wczasowiczów a raz dalej. Cykl pływów trwa około 12-13 godzin. Najbardziej wydatną ilustracją tego zjawiska są plaże w Bretanii czy Normandii, na czele z groblą prowadzącą do klasztoru Mont-St-Michel. Przy odpływie jest tam całkiem szeroka (na dobre kilkaset metrów) plaża, przypływ likwiduje ją zupełnie pozostawiając nad powierzchnią wody tylko szosę dojazdową do opactwa (zdjęcie poniżej).

Czytaj dalej