O tym, jakoWładek Trebunia-Tutka,nas piyrsy na świecie Platon,styrmoł sie po drabinie ku słonkuco przeziyrało bez dziure w dachu- Tyn scebel to scebel fantazyi, abo - jako to woli - wyobrazynio. Fnatazyjo nojraźniej sie cuje w ciemności. Im ciemniej, tym raźniej. Ona juz tako jest, ze ci - cłeku - cienie abo rozmaite potwory, abo janioły przemiynio. Widzis? pod dachem wisi strzyga. Słysys, jak koło sopy diabli burzóm? Alemoze ci sie i janioł przywidzieć. Ono cie nęci, kusi. Cłek se myśli: ej kieby kapke złota mioł... Abo: ej kiebyk mioł jakóm takóm babine... Jakiego janiołka. I tak to wej cłek połyko i wlywo w siebie rozmaite zwidy. A kie sie juz tak nałyko, kie sie tyj fantazyi napje, to chodzi jak spity. I staje sie, jako by był obrozkiem samego siebie. Taki obrozek, a nie chłop. Teroz Władek wystyrmoł sie na drugi scebel totyj drabiny i pado: - A to jest stopień wierzenio. Wierzenio sóm rozmaite. Kie wierzys, to wierzys oku, uchu, wierzys smakowi. Nejści musis wierzyć. No bo cy ty wiys, ze nie śpis? Jak zaś patrzys, to sie ni mozes napatrzyć i wse ino byś patrzoł i patrzoł. I z tyj, i z tamtyj stróny, roz z bliska, roz z daleka i taki-ześ jakisi nianapatrzóny. Zycie cie minie, a ty sie światu nie napatrzys. I tymu wej musis wierzyć. Patrzys, a pote godos patrzeniu: "dość". A to "dość" telo znacy, ze wiara dojrzała. I wierzys jus, ze baba jest babóm i do tego jesce dobróm babom, choć-jeś sie jej przecie nie napatrzol. Teroz Władek wyseł na trzecie podwyzsynie i pedzioł: - Na totym podwyzsyniu rozum sie budzi. Co robi rozum? Rozum cuje harmonie. I suko. I cego suko? Suko cyfry. Rozum cyfruje. Cyframi opowiado o harmonii. Znacy to, ze przy muzyce. Chłopy grómy! Tu Władek wzión skrzipce do ręki i zagroł. Starodawne nuty zagroł. A na kóńcu zagroł Krywania: "...a mojemu bedzie zol kochaniu, ej Krywaniu wysoki, Krywaniu!" A ci co słuchali, cyfrowali. Roz dwa, roz dwa, roz dwa ...Trzy, śtyry... Kie skońcył grać, wyseł pod sóm scyt sopy. Głowa Władzia nasła sie w słónku. Władek wyźroł. I wte dało sie usłyseć: - Ale dobre, ale dobre, ale dobre... Cysto prowda... Przepiykne... A z dołu krzyceli: "Ujku! Co? Co dobre? Przecie powiedzcie!" Ale Władek Trebunia-Tutka, nas podhalański Platon, nic więcej nie pedzioł, ino powtorzoł, ze dobre. Kie óni jesce wołali, machnón rękóm i rzek zezłoscony: - "Nie bede godoł, bo i nima do kogo".
|
- wybrano z książki Józefa Tischnera "Historia Filozofii Po Góralsku" |